CUMHURİYET SENATOSU TUTANAK DERGİSİ. Ciit: 44

June 13, 2017 | Author: Kudret Çınar | Category: N/A
Share Embed Donate


Short Description

1 CUMHURİYET SENATOSU TUTANAK DERGİSİ TOPLANTI : 7»«^»^ n Ciit: 44 1 nci Birleşim Çarşamba * m ...

Description

TOPLANTI : 7

CUMHURİYET SENATOSU TUTANAK DERGİSİ »«

n

^»^

Ciit: 44 1 nci Birleşim 1.11.

1967 * m

Çarşamba

MI—mı t »

İçtadeMler Sayfa

1. — Gelen kâğıtlar 4 2. — Demeçler ve söylevler 1. — Başkanvekili Fikret Turhangil; Cumhurbaşkanının ingiltere Kıralicesinin davetine icabetle yurttan ayrılmış bulun­ ması sonucu olarak kendilerine vekâlet eden Cumhuriyet Senatosu Başkanının Cumhuriyet Senatosunun ilk toplantısın­ da bulunamamaktan duyduğu üsiintüleriyle, saygı ve sevgilerinin üyelere arz edilmesine kendisini memur ettiğine, Cum­ huriyet Senatosunun yedinci yıl çalışmala­ rının millete, Cumhuriyet Senatosuna ve üyelere hayırlı ve uğurlu olmasına dair söylevi.' 4:5 3. — Başkanlık Divanının Genel Ku­ rula sunuşları 5,12 1. — Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ın, vâki davete icabetle, îngiltereyi ziya­ ret etmek üzere 1 Kasım 1967 günü yurddan ayrılması mukarrer bulunduğuna ve dönüşüne kadar kendisine Anayasanın 100 ncü maddesi gereğince, Cumhuriyet Senatosu Başkanı tbrahim Sevkı Atasa-

Sayfa

ğun'un vekillik edeceğine dair Cumhur­ başkanlığı tezkeresi (3/624) 2. — Vazife ile yurt dışına giden Dev­ let Bakanı Hüsamettin Atabeyli'ye, dönü­ şüne kadar, Devlet Bakanı Seyfi Öztürk'ün vekillik etmesinin uygun görüldüğü­ ne dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/627) 3. — Başbakan Süleyman Demirel'in Irak'a yapacağı seyahatte kendisine refa­ kat edecek olan Enerji ve Tabiî Kaynak­ lar Bakanı Refet Sezgin'e, dönüşüne ka­ dar, Devlet Bakanı Hüsamettin Atabey­ li'nin vekillik etmesinin uygun görüldü­ ğüne dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/623) 4. — Başbakan Süleyman Demirel'in, Irak'a yapacağı resmî ziyaretten dönüşü­ ne kadar, Adalet Bakanı Hasan Dinçer'in vekillik etmesinin uygun görüldüğüne dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/621) 5. — Başbakan Süleyman Demirel'in Irak'a yapacağı ziyarette kendisine refa­ kat edecek olan Dışişleri Bakanı İhsan

C. Senatosu

B :1

1 . 11 . 1967

O :1

Sayfa

. Sayfa

Sabri Çağlayangil'e dönüşüne kadar, İçiş­ leri Bakam Faruk Sükan'ın vekillik et­ mesinin uygun görüldüğüne dair Cumhur­ başkanlığı tezkeresi (3/622) 5:6 6. — Başbakan Süleyman Demirel'in Tahran'da İran ve Pakistan Devlet Başkanlariyle yapılacak toplantıda memleke­ timizi temsilen bulunmak üzere 3/apacağı seyahatten dönüşüne kadar, Adalet Baka­ nı Hasan Dinçer'in vekillik etmesinin uy­ gun görüldüıŞiine dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/568) 6

Topaloğlu'nun vekillik etmesinin uygun görüldüğüne dair Cumhurbaşkanlığı tez­ keresi (3/611) 7 13. — Başbakan Süleyman Demirel'e Romanya seyahatinde refakat edecek olan Dışişleri Bakanı ihsan Sabri Çağlayan­ gil'e, dönüşüne kadar,, İçişleri Bakanı Fa­ ruk Sükan'ın vekillik etmesinin uygun görüldüğüne dair Cumhurbaşkanlığı tez­ keresi (3/613) 7 14. — Başbakan Süleyman Demirel'e, Romanya'ya yapacağı resmi ziyaretten dönünceye kadar, Adalet Bakanı Hasan Din­ çer'in vekillik etmesinin uygun görüldüğü­ ne dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/613) 7 15. — Başbakan Süleyman Demirel'e Romanya seyahatinde refakat edecek olan Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Refet Sezgin'e, dönüşüne kadar, Köy İş­ leri Bakanı Turgut Toker'in vekillik etme­ sinin uygun görüldüğüne dair Cumhur­ başkanlığı tezkeresi (3/614) 7 16. — Başbakan Süleyman Demirel'e, Romanya seyahatinde refakat edecek olan Sanayi Bakana Mehmet Turgut'a, dö­ nüşüne kadar, Bayındırlık Bakanı Orhan Alp'in, vekillik etmesinin uygun görül­ düğüne dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/615) 7:8 17. — Vazife ile yurt dışına gidecek olan Turizm ve Tanatma Bakanı Nihad Kürşad'a, dönüşüne kadar, Devlet Baka­ nı Seyfi Yztürk'ün vekillik etmesinin uyfrun görüldüğüne dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/619) 8

7. — Başbakan Süleyman Demirel'in Tahran'da İran ve Pakistan Devlet Başkanlariyle yapacağı toplantı seyahatinde kendisine refakat edecek olan Dışişleri Ba­ kam İhsan Sabri Çağlayangil'e. dönüşüne kadar. İçişleri Bakanı Faruk Sükan'ın ve­ killik etmesi ıry/onm görüldüğüne dair Cum­ hurbaşkanlığı tezkeresi (3/605)

6

8. — Vazife ile yurt dışına giden Ulaş­ tırma Bakanı Sadettin Bilgiç'e dönüsüne kadar, Devlet Bakanı Hüsamettin Atabey­ linin vekillik etmesinin uygun görüldüğü­ ne dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/628) 6 9. — Vazife ile yurt dışına giden Dış­ işleri Bakam İhsan Sabri Çağlayangil'e, . dönüsüne kadar, İçişleri Bakanı Faruk Sü­ kan'ın vekillik etmesinin uygun görüldüp-irno dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/626) 6 10. — Vasife ile yurt dışına giden Ulaş­ tırma Bakam Sadettin Bilgıç'e dönüsüne kadar. Deflet Bakanı Hüsamettin Atabey­ li 'r- in vekillik etmesinin uygun görüldüpı'Vno dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/609) 6:7 11. — Vazife ile yurt dısma gidecek olan Ticaret Bakanı Ahmet Türkel'e, dö­ nüsüne kadar, Devlet Bakanı Seyfi Öztürk'ün vekillik etmesinin uygun görüldü­ ğüne dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/610) 7

18. — Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birlisini resmen ziyaret edecek olan Baş­ bakan Süleyman Demirel'e Samsun Üyesi "^ethi Teveto#lu'nun refakat etmesi uymın görüldüğünden Senatodan gerekli kararın alınması hakkında Başbakanlık tezkeresi (3/616) 19. — Irak'ı resmen ziyaret edecek olan Başbakan Süleyman Demirel'e Giresun Üyesi ihsan Topoloğlu'nun refakat etme­ si uygun görüldüğünden Senatodan ge­ rekli kararın alınmasına dair Başbakan­ lık tezkeresi (3/629)

12. — Vazife ile yurt dışına giden Mil­ lî Eğitim Bakanı llhami Ertem'e, dönüşü­ ne kadar, Millî Savunma Bakanı Ahmet

2

8

8:9

C. Senatosu

B : 1

1 . 11 . 1967

O : 1

1. — GELEN KÂĞITLAR TASARI

TEZKERELER

1. — Tarım Bakanlığı Ziraat isleri Genel Müdürlüğü ile Zirai Mücadele ve Zirai Karan­ tina Genel Müdürlüğüne bağlı kurum - okul ve kuruluşlara döner sermaye verilmesi hakkında kanun tasarısının Millet Meclisince kabul olu­ nan metni (Millet Mecliıi 1/259, Cumhuriyet Senatosu 1/827) (Tarım ve Bütçe ve Plân komisyonlarına) TEKLİF 2. — Çeşitli teadül ve Teşkilât kanunları ile diğer kanunlarda mevcut aylık ve ücret tu­ tarlarının değiştirilmesi hakkındaki 7244 sayı­ lı Kanunun 5 nci maddesinVı tadiline dair ka­ nun teklifinin Millet Meclisince kabul olunan metni (Millet Meclisi 2/390; Cumhuriyet Se­ natomu 2/230) (Mali ve İktisadıi İşler ve Bütçe ve Plân komisyonlarına)

3. — Cumhuriyet Senatosu Artvin Üyesi Fehmi Alpaslan'ın yasama dokunulmazlığı hak­ kında Başbakanlık teskeresi (3/607) (Anayasa ve Adalet Komisyonuna) 4. — CumhurijT-et Senatosu Tabiî Üyeleri Mucip Ataklı, Ekrem Acuner, Suphi Karaman, Sezai O'Kan ve M. Şükran özkaya'mn yasama dokunulmazlıkları hakkında Başbakanlık tez­ keresi (3/608) (Anayasa ve Adalet Komisyo­ nuna) 5. — Cumhuriyet Senatosu Kontenjan Üyesi ÎTadir Madi'nin yasama dokunulmazlığı hak­ kında Başbakanlık tezkeresi (3/617) (Anaya­ sa ve Adalet Komisyonuna) 6. — Cumhuriyet Senatosu Mard~a Üyesi Ferit AlpMıenderin yasama dokunulmazlığı hakkında Başbakanlık teskeresi (3/613) (Anay&sa, ve Adalet Komisyonuna)

t>»«

BİRİNCİ OTURUM Açılma Saati : 15,00 BAŞKAN — Başkanvekili Fikret Turhangil KÂTİPLER : Nahit Altan (Çanakkale), Sadık Artukmaç (Yozgat)

BAŞKAN — Çoğunluğumuz vardır. Cum­ huriyet Senatosunun yedinci yıl çalışma döne­

minin birinci birleşimini açıyorum;

2. — DEMEÇLER VS SÖYLEVLER 1. — Başkan vekili Fikret Turhangil; Cumhur­ başkanının, İngiltere Kraliçesinin davetine ica­ betle yurttan ayrılmış bulunması sonucu olarak kendilerine vekâlet eden Cumhuriyet Senatosu Başkanının Cumhuriyet Senatosunun ilk top­ lantısında bulunamamaktan duyduğu üzüntüleriyle, saygı ve sevgilerinin üyelere arz edilmesi­ ni memur ettiğine, Cumhuriyet Senatosunun yedinci yü çalışmalar inin millet e} Cumhuriyet

Senatosuna ve üyelere hayırlı ve uğurlu sına dair söylevi,

clrna-

B AŞK AN — Yedinci yılın çalışmalarına başlarken Cumhuriyet Senatosunun çok sayın üyelerini saygiyle selâmlarım. Cumhurbaşkanımız Sayın Cevdet Sunay İngiltere Kıraliçesinin davetlisi olarak bugün Türkiye'den ayrılmış bulunmaktadır. Bu du­ rum karşısında Cumhuriyet Senatosunun Baş-

— 4 —

C. Senatosu

E : 1

kanı Sayın İbrahim Şevki Atasağun

Anayasa

hükmü gereğince

Cumhurbaşkanlığına

vekâ­

let ettiklerinden aramızda bulunamamakta

ve

açılış gününe katılamamaktadır. Şu anda ifa et­ tikleri görev sebebiyle aramızda bulunamamak­ tan mütevellit üzüntülerini Genel Kurulun sa-

1 . 11 . 1967

O : 1

yuı üyelerine saygı ve sevgileri ile birlikte ile­ tirim. Cumhuriyet Senatosu 7 nci yıl çalışmaları­ nın büyük Türk Milletine Cumhuriyet Sena­ tomuza ve onun güzide senatörlerine hayırlı ve uğurlu olmasını Ulu Tanrı'dan dilerim. (Al­ kışlar) .

3. — BAŞKANLIK DİVANININ GENEL KURULA SUNUŞLARI Cumhuriyet Senatomuza gelmiş bir çok tez­ kereler vardır. Bilgilerinize sunacağız. 1. — Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ın, vâki davete icabetle, İngiltere yi ziyaret etmek üzere 1 Kasnn 1967 günü yurttan ayrılması mukarrer bulunduğuna ve dönüsüne kadar kendisine Ana­ yasanın 100 ncü maddesi gereğince, Cumhuriyet Senatosu Başkanı îbrahim Şevki - Atasağun'un, vekillik edeceğine dair Cumhurbaşkanlığı tez­ keresi (3/624) Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına İngiltere'yi ziyaret etmek üzere Kıraliçe Eli zabeth II tarafından vâki daveti kabul et­ tiğimden 1 Kasım 1967 Çarşamba günü Ankaradan hareketim mukarrerdir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 100 ncü maddesi gereğince avdetime kadar, Cumhur­ başkanlığına Cumhuriyet Senatosu Başkanı B. İbrahim Şevki Atasağun'un vekillik edeceğini arz ederim. Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur. 2. —• Vazife ile yurt dışına giden Devlet Bakanı Hüsamettin AtabeyKye, dönüşüne ka­ dar, Devlet Bakanı Seyfi Oztürk'ün vekillik et­ mesinin uygun görüldüğüne dair Cumhurbaş­ kanlığı tezkeresi (3/627) Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Vazife ile yurt dışına giden Devlet Bakanı B. Hüsamettin Atabeylimin dönüsüne kadar kendisine, Devlet Bakanı B. Seyfi oztürk'ün vekillik etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine uygun görülmüş olduğunu arz ederim. Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı

Başkan — Bilgilerinize sunulmuştur. 3. — Başbakan Süleyman D emir el'in îraka yapacağı seyahatte kendisine refakat edecek olan Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Refet Sezgin'e, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Hüsamet­ tin Atabeyli'nin vekillik etmesinin uygun görülelüşüne dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/623) Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Başbakan B. Süleyman Demirel'in Irak'a ya­ pacağı resmî ziyaret dolayısiyle kendisine refa­ kat edecek olan Enerji ve Tabiî Kaynaklar Ba­ kanı B. Refet, Sezgin'in dönüşüne kadar Eenerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanbğma Devlet Bakanı 3 . Hüsamettin Atabeyli'nin vekillik etmesinin, başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş ol­ duğunu arz ederim. Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur. 4. — Başbakan Süleyman Demirel'in, Irak'a yapacağı resmî ziyaretten dönüşüne kadar, Ada­ let Bakam Hasan Dinçer'in vekillik etmesinin uygun görüldüğüne dair Cumhurbaşkanlığı tez­ keresi (3/621) Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Başbakan B. Süleyman Demirel'in 20 - 24 Ekim 1967 tarihleri arasında Irak'a yapacağı res­ mî ziyaretten dönüşüne kadar, Başbakanlığa Adalet Bakanı B, Hasan Dinçer'in vekillik et­ mesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun gö­ rülmüş olduğunu arz ederim. Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur. 5. —• Başbakan Süleyman Demirel'in, Irak'a yapacağı ziyarette kendisine refakat edecek olan

—5 -

C. Senatosu

B : 1

Dışişleri Bakanı İhsan Sabri Çağlayangil'e dö­ nüşüne kadar, İçişleri Bakanı Faruk Sükan'ın vekillik etmesinin uygun görüldüğüne dair Cum­ hurbaşkanlığı tezkeresi (3/622) Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Başbakan B. Süleyman Demirel'in Irak'a yapasağı resmî ziyaret dolayısiyle kendisine refa­ kat edecek olan Dışişleri Bakanı B. ihsan Sabri Oağlayangil'in dönüşüne kadar, Dışişleri Ba­ kanlığına içişleri Bakanı B, Faruk Sükan'ın ve­ ldilik etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uy­ gun görülmüş olduğunu arz ederim. Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur. 6. — Başbakan Süleyman DemireVe, Tah.randa İran ve Pakistan Devlet Başkanlariyle ya­ pılacak toplantıda memleketimizi temsilen bulun­ mak üzere yapacağı seyahatten dönüşüne kadar, Adalet Bakanı Hasan Dinçer'in vekillik etmesinin uygun görüldüğüne dair Cumhurbaşkanlığı tezke­ resi (3/568) Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Başbakan B. Süleyman Demirel, Tahran'da İran ve Pakistan Derlet Başkanlariyle yapıla­ cak toplantıya memleketimizi temsilen katıla­ cağın lan, dönüşüne kadar Başbakan! 7 ğa, Ada­ let Bakanı B. Hasan Dinçer'in vekillik etmesi­ nin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu arz ederim. Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur.

1 . 11 . 1967

O : 1

leri Bakanı B. Faruk Sükan'ın veldilik etmesi­ nin, Başbakanın teklifi üzerine uygun görülmüş olduğunu arz ederim. Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur. 8. — Vazife ile yurt dışına giden Ulaştırma Bakanı Sadettin Bilgiç'e, dönüşüne kadar, Dev­ let Bakanı Hüsamettin Atabeyli'nin vekillik et­ mesinin uygun görüldüğüne dair Cumhurbaşkan­ lığı tezkeresi (3/628) Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Vazife ile yurt dışına giden Ulaştırma Baka­ nı B. Sadettin Bilgiç'in dönüşüne kaçlar kendi­ sine, Devlet Bakanı B. Hüsamettin Atabeyli'nin vekillik etmesinin Başbakanın teklifi üzerine uy­ gun görülmüş olduğunu arz ederim. Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur. 9. —• Vazife ile yurt dışına giden Dışişleri Bakanı İhsan Sabri Çağlayangil'e, dönüşüne kadar, İçişleri Bakanı Faruk Sükan'ın vekillik etmesi­ nin uygun görüldüğüne dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi. (3/626) Cumhuriyet Senatosu Başkanlığ:na Vazife ile yurt dışına giden Dışişleri Bakanı B. İhsan Sabri Çağlayangil'in dönüşüne kadar kendisine, içişleri Bakanı B, Faruk Sükan'ın ve­ ldilik etmesinin, Başbakanın teklifi üssrine uy­ gun görülmüş olduğunu arz ederim. Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı

7. - - Başbakan Süleyman DemireVin Tah­ ran'da İran ve Irak Devlet Başkanlariyle yapa­ cağı toplantı seyahatinde kendisine refakat ede­ cek olan Dışişleri Bakanı İhsan Sabri Çağlayan­ gil'e, dönüşüne kadar, İçişleri Bakanı Faruk Sükan'ın vekillik etmesinin uygun görüldüğüne dair Cumhur başkanlığı tezkeresi (3/605)

10. — Vazife ile yurt dışına giden Ulaştırma Bakanı Sadettin Bilgiç'e, dönüşüne kadar, Dev­ let Bakanı Hüsamettin Atabeyli'nin vekillik et­ mesinin uygun görüldüğüne dair Cumhurbaşkan­ lığı tezkeresi (3/609)

Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına

Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına

Tahran'a yapacağı seyahat dolayısiyle Baş­ bakan B. Süleyman Demirel'e refakat edecek olan Dışişleri Bakanı B. ihsan Sabri Çağlayangil'in dönüşüne kadar Dışişleri Bakanlığına, içiş-

Vazife ile yurt dışına giden Ulaştırma Baka­ nı B. Sadettin Bilgiç'in dönüşüne kadar, Ulaş­ tırma Bakanlığına, Devlet Bakam B. Hüsamet­ tin Atabeyli'nin veldilik etmesinin, Başbakanın

BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur.

6—

C. Senatosu

B : 1

teklifi üzerine, uygnn görülmüş olduğunu arz ederim. Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur. 11. — Vazife ile yurt dışına gidecek olan Ti­ caret Bakam Ahmet T ürk el'e, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Seyfi Oztürk'ün vekillik etmesi­ nin uygun görüldüğüne dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/610) Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Vazife ile yurt dışına giden Ticaret Bakanı B. Ahmet Türkel'in dönüşüne kadar, Ticaret Bakanlığına, Devlet Bakanı B. Seyfi oztürk'ün vekillik etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu arz ederim. Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur. 12. — Vazife ile yurt dışına giden Millî Eği­ tim Bakanı İlhami Ertem'e, dönüşüne kadar, Mil­ lî Savunma Bakam Ahmet Toyaloğlu'nun vekil­ lik etmesinin uygun görüldüğüne dair Cumhur­ başkanlığı tezkeresi (3/611) Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Vaizfe ile yurt dışına giden Millî Eğitim Bakanı B. İlhami Ertemin dönüşüne kadar, Mil­ lî Eğitim Bakanlığına Millî Savunma Bakanı B. Ahmet Topaloğlu'nun vekillik etmesinin, Baş­ bakanın teklifi üzerine uygun görülmüş olduğu­ nu arz ederim. Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı

1 . 11 . 1967

O : 1

nı B. ihsan Sabri Çağlayangil'iıı dönüşüne ka­ dar, Dışişleri Bakanlığına İçişleri Bakanı B. Fa­ ruk Sükan'ın vekillik etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu arz ederim. Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur. 14. —• Başbakan Süleyman Demirel'e, Roman­ ya'ya yapacağı resmî ziyaretten dönünceye ka­ dar, Adalet Bakanı Hasan Dinçer'in vekillik et­ mesinin uygun görüldüğüne dair Cumhurbaşkan­ lığı tezkeresi (3/612) Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Başbakan B. Süleyman Demirel'in vâki davet üzerine Romanya'ya yapacağı ziyaretten dönü­ şüne kadar, Başbakanlığa Adalet Bakanı B. Ha­ san Dinçer'in vekillik etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine uygun görülmüş olduğunu arz ederim. Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur. 15. —• Başbakan Süleyman Demirel'e Roman­ ya seyahatinde refakat edecek olan Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Refet Sezgin'e, dönü­ şüne dair, Köy İşleri Bakanı Turgut Toker'in vekillik etmesinin uygun görüldüğüne dair Cum­ hurbaşkanlığı tezkeresi (3/614) Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına

13. —• Başbakan Süleyman D emir el'e Roman­ ya seyahatinde refakat edecek olan Dışişleri Ba­ kam İhsan Sabri ÇağlayangiVe, dönüşüne kadar, İçişleri Bakam Faruk Sükan'ın vekillik etmesi­ nin uygun görüldüğüne dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/613)

Başbakan B. Süleyman Demirel'in vâki davet üzerine Romanya'ya yapacağı ziyaret dolayısiyle kendisine refakat edecek olan Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı B. Refet Sezginin dönüşüne kadar, Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığına Köy İşleri Bakanı B. Turgut Toker'in vekllik etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu arz ederim. Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı

Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına

BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur.

Başbakan B. Süleyman Demirel'in vâki davet üzerine Romanya'ya yapacağı ziyaret dolayısiyle kendisine refakat edecek olan Dışişleri Baka­

16. — Başbakan Süleyman Demirel'e, Roman­ ya seyahatinde refakat edecek olan Sanayi Ba­ kanı Mehmet Turgut'a, dönüşüne kadar, Bayın-

BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur.

— 7—

C. Senatosu

B : 1

dirlik Bakanı Orhan Alp'in vekillik etmesinin uygun görüldüğüne dair Cumhurbaşkanlığı tez­ keresi (3/615) Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Başbakan B. Süleyman Demirel'in vâki davet üzerine Romanya'ya yapacağı ziyaret dolayısiyle kendisine refakat edecek • olan Sanayi Bakanı B. Mehmet Turgut'un dönüşüne kadar, Sanayi Bakanlığına Bayındırlık Bakanı B. Orhan Alp'in vekillik etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu ara ederim. Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur. 17. — Vazife ile yurt dışına gidecek olan Turizm ve Tanıtma Bakanı Nihad, Kür şad'a, dö­ nüsüne kadar, Devlet Bakanı Seyfi Öztürk'ün vekillik etmesinin uygun görüldüğüne dair Cum­ hurbaşkanlığı tezkeresi (3/619) Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Vazife ile yurt dışına gidecek olan Turizm ve Tanıtma Bakanı B. Nihad Kürşad'm dönü­ şüne kadar, Turizm ve Tanıtma Bakanlığına, Devlet Bakanı B. Seyfi öztürk'ün vekillik et­ mesinin, Başbakanın teklifi üzerine uygun gö­ rülmüş olduğunu arz ederim. Cevdet Sunay Cumhurbaşkanı

1 . 11 . 1967

O : 1

Anayasamızın 78 nci maddesi uyarınca Yüce Senatodan gerekli kararın alınmasına delâlet buyrulmasım rica ederim. Süleyman Demirel Başbakan BAŞKAN — Sayın Başbakanın Sovyet Sos­ yalist Cumhuriyetleri Birliğini ziyareti esnasın­ da Sayın Tevetoğlu'nun kendilerine refakati hu­ susunu oylarınıza arz ediyorum. Kabul buyuranlar... Kabul etmiyenler... Ka­ bul edilmiştir. 19. — Irak'ı resmen ziyaret edecek olan Baş­ bakan Süleyman DemireVe Giresun Üyesi İhsan Topaloğlu'nun refakat etmesi uygun görüldüğün­ den Senatodan gerekli kararın alınmasına dair Başbakanlık tezkeresi (3/629) Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına 20 - 24 Ekim 1967 tarihleri arasında Irak'ı resmen resmen ziyaret edecek olan Başbakan Süleyman Demirel'e Giresun Senatörü ihsan To­ paloğlu'nun refakat etmesi uygun görülmüş­ tür. Anayasamızın 78 nci maddesine göre gere­ ğinin yapılmasını rica ederim. Süleyman Demirel Başbakan ERDOĞAN ADALI (istanbul) — Usul hak­ kında söz istiyorum. BAŞKAN — Buyurunuz Adalı.

BAŞKAN — Bilgilerinize arz edilmiştir. Başbakanlık tezkereleri vardır efendim. Oku­ tuyorum. 18. — Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Bir­ liğini resmen ziyaret edecek olan Başbakan Sü­ leyman DemireVe, Samsun Üyesi Fethi Tevetoğ­ lu'nun refakat etmesi uygum görüldüğünden Se­ natodan gerekli kararın alınması hakkında Baş­ bakanlık tezkeresi (3/616) Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına 18 - 25 Eylül 1967 tarihleri arasında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliğini resmen ziya­ ret edecek olan Başbakana Samsun Senatörü Fethi Tevetoğlu'nun refakat etmesi uygun gö­ rülmüştür.

Sayın

Erdoğan

ERDOĞAN ADALI (istanbul) — Sayın Başkan muhterem arkadaşlarım; çok kısa bir mâruzâtta bulunmak üzere usul hakkında söz aldım. Anayasamızın 7 nci maddesine gö­ re bu seyahatlere refakat eden arkadaşlarımız hakkında kendi Meclislerinden müsaade al­ mak lâzımgeliyor. Bendenizin kanaatine gö­ re, bu bir teamül halinde ve seyahatler ya­ pıldıktan sonra Yüce Meclisin ıttılaına arz edilmekte. Benim kanaatimce buna lüzum yok­ tur muhterem arkadaşlarım. Anayasanın 78 nci maddesinde kasdedilen vazife ve bu nevi se­ yahatlere refakat etmek üzere yapılan, tahmil edilen vazife değildir. Bu maddeyi baştan aşa­ ğı okumuyorum. Yalnız son fıkrası şöyle de­ mektedir. : «T. B. M. M. üyeleri yürütme or-

—8—

C. Senatosu

B :1

ganinin teklif, inha, atama veya onamasına bağlı resmi veya özel her hangi bir işte gö­ revlendirilemezler. » Bu, üyelikle bağdaşmıyan işlere aidolan 78 nci maddedir. Madde sarihtir. «... Bir üye­ nin belli konuda ve altı ayı aşmamak üzere Bakanlar Kurulunca verilecek geçici bir göre­ vi kabul edebilmesi kendi meclisinin kararma bağlıdır.» Bu karara bağlanması lâzımgelen va­ zife, seyahatlarda götürülen arkadaşlarımız mevzuuna girmez. Muhterem arkadaşlarım, kanun vazıı Ana­ yasada bu müsaadeyi, Bakanlar Kurulu tara­ fından yani Hükümetin teşrii organa mensup bir arkadaşımıza belli bir vazife tahmil etme­ sine bağlamıştır. Bu vazife nasıl olacak? Ken­ disi tarafından «inha, atama veya onamasına bağlı resmî veya özel her hangi bir işle görev­ lendirilemezler» Burada bu mânada bir görev­ lendirme yoktur ve binnetice Meclisten izin al­ maya lüzum yoktur muhterem arkadaşlarım. Benim kanaatime göre yapılan tatbikat Ana­ yasamızın bu maddesine uygun değildir. Hür­ metlerimle. BAŞKAN — Sayın Adalı'nın beyanı muva­ cehesinde Cumhuriyet Senatomuzun bir gelene­ ği bahis konusu olmakla beraber, Hükümetin refakatinde, Hükümetin bir görevle dış mem­ lekete gidişi esnasında, Parlâmentodan bir üye­ nin tefriki bu göreve katılma mahiyetinde ka­ bul edilmektedir. Geleneğimiz de bu şekilde­ dir. Bu sebeple Sayın Giresun Senatörü İhsan Topaloğlu'nun Sayın Başbakanla Irak'a gitme­ si hususunu oylarınıza arz edeceğim. Kabul bu­ yuranlar... Kabul etmiyenler... Kabul edilmiş­ tir. 20. — Irak'ı resmen ziyaret edecek olan Baş­ bakan Süleyman DemireVe Bursa Üyesi Şeref Kayalar ile İsparta Üyesi Mustafa GülcügiVin refakat etmesi uygun görüldüğünden Senatodan gerekli kararın alınmasına dair Başbakanlık tez­ keresi (3/630) Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına 20 - 24 Ekim 1967 tarihleri arasında Irak'ı resmen ziyaret edecek olan Başbakan Süley­ man Demirel'e Bursa Senatörü Şeref Kayalar ile İsparta Senatörü Mustafa Gülcügil'in refa­ kat etmeleri uygun görülmüştür.

1 . 11 . 1967

O :1

Anayasamızın 78 nci maddesine göre gere­ ğinin yapılmasını rica ederim. Süleyman Demirel Başbakan MUHİDDİN KILIÇ (Konya) — Söz istiyo­ rum. BAŞKAN — Hangi konuda? MUHİDDİN KILIÇ (Konya) — Bu konu üzerinde. BAŞKAN — Buyurunuz efendim. MUHİDDİN KILIÇ (Konya) — Muhterem arkadaşlar, Anayasanın 78 nci maddesini hepi­ miz biliyoruz. Sayın Adalı da okudular. Demin Başkanlığın sunuşu yanlış oldu. Fakat oylama­ ya da geçilmiş gibi olduğu için söz alamadım. Şimdi, Sayın Şeref Kayalar'm seyahati müna­ sebetiyle okunan tezkere üzerine söz aldım. Anayasanın 78 nci maddesi, Sayın Adalı'nın vukufla belirttiği gibi, Hükümetin verdiği bir görevle ilgilidir. Ondan maaş alacak, tahsisat alacak, ve saire alacak... Hani bunların uzun boylu münakaşaları yapıldı. Hakem dahi olur mu, olamaz mı dedik. Anayasa Komisyonuna havale ettik, bu meseleyi. Anayasa Komisyo­ nundan bize bir karar gelmedi, bu münakaşa böyle devam ediyor. Şimdi bendenizin kanaati şudur: 78 nci maddeye göre Başbakan buradan bir müsaade talebedemez. Başbakanın hukuk müşavirliği hataya düşmüştür. Böyle bir va­ zife zaten talebedilemez. Senato da veremez. Ama bir Başbakan yanına, beynelmilel kaide­ lere göre, nezaket icabı bu partiden de, öteki partiden de bir şahıs alabilir. Şimdi yapılacak işlem şudur : Anayasanın 78 nci maddesine göre muvafa­ kat değil ve fakat Senatodan bir arkadaşımız gittiği için ona yolluk verileceği cihetle yollu­ ğun verilmesini derpiş etmek üzere Başkanlık sunuşuyla, yolluk, harcırah verilmek üzere bir tezkereyle buraya gelmesi lâzım idi. Sayın Adalı'nın beyan buyurduğu husus yalnız nok­ tada noksandır. Bu itibarla Başkanlık Divanı­ nın, baştanberi Sayın İhsan Topaloğlu, Sayın Tevetoğlu ve Sayın Şeref Kayalar için, yazdığı tezkereleri tekrar Başkanlık Divanında tetkik ederek buraya getirmesini arz ve teklif ederim. BAŞKAN — Meselenin bir gelenek oldu­ ğunu ifade ettim. Yalnız Sayın Kılıç'in bir be­ yanına cevap vermiş olacağım. Bu gibi refakat,

— 9—

C. Senatosu

B : 1

geçici görev kabulü halinde tahsisat ve yolluk­ ları Cumhuriyet Senatosu bütçesinden değil, Başvekâlet Bütçesinden ödenmektedir. Bu se­ beple Başkanlığımızın meseleyi tezekkür etmesi­ ne imkân yoktur. Geçici bir görev halinde kabul ediyoruz. Hilâfına bir karar sâdır olduğunda, gelenek var, karar istihzalimizi ona göre tensip ve takdirlerinize arz ederiz. Irak'a Sayın Başbakan Süleyman Demirel'e refakatle giden Bursa Senatörü Sayın Şeref Kayalar ile, İsparta Senatörü Sayın Mustafa Gülcügil'in refakatleri hususunu oylarınıza arz edeceğim. Kabul buyuranlar... Kabul etmiyenler... Ka­ bul edilmiştir. 21. — İngiltere'yi resmen ziyaret edecek olan Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a Artvin Üyesi Fehmi Alpaslan'ın refakat etmesi hususunda Anayasanın 78 nci maddesi gereğince karar alın­ masına dair Başbakanlı ktezkeresi (3/631)

1 . 11 . 1967

Sayın Başkanlığa Geçirdiğim rahatsızlık sebebi ile Dışişleri ve Turizm Tanıtma Komisyonu Başkanlığı ve üye­ liğinden çekilme mecburiyetinde olduğumu te­ essürle arz eder, gereğinin ifasını en derin say­ gılarımla rica ederim. C. Başkanlığı Ko. Senatörü Suat Hayri Ürgüplü BAŞKAN — Bilgilerinize arz edilmiştir. 23. — İzmir Üyesi İzzet Birand'ın partilerine katıldığına dair Adalet Partisi Grupu Başkan­ lığı tezkeresi. Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına izmir Senatörü Sayın izzet Birand 28.7.1967 tarihinde Partimize iltihak etmiştir. Bilgilerinize arz olunur. Saygılarımla. A. P. Senato Grupu Başkanı Y. Cahit Okurer BAŞKAN — Bilgilerinize arz edilmiştir.

Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına 1. 8 Kasım 1967 tarihleri arasında İngilte­ re'yi resmen ziyaret edecek olan Cumhurbaş­ kanımız Cevdet Sunay'a Cumhuriyet Senatosu Artvin Üyesi Fehmi Alpaslan'ın refakat etme­ si uygun görülmüştür.

24. — Kırşehir Üyesi Ali Rıza Vlusman'ın Millet Partisinden istifası hakkındaki önergesi. Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Millet Partisinden istifa etmiş bulunuyorum. Gereğine emirlerini saygiyle arz ederim. Kırşehir Ali Rıza Ulusman

Anayasamızın 78 nci maddesine göre gere­ ğinin yapılmasını rica ederim. Süleyman Demirel Başbakan BAŞKAN — Sayın Artvin Üyesi Fehmi Al­ parslan'ın Sayın Cumhurbaşkaniyle birlikte ingiltereye seyahatleri hususunu oylarınıza arz edeceğim. Kabul edenler... miştir.

Etmiyenler... Kabul edil­

Cumhuriyet Senatosu tatilde bulunduğu esnada ve tatile girmeden evvel vâki istifalar vardır, bunları yüksek bilgilerinize arz edece­ ğiz. 22. Hayri şişleri ğinden

O : 1

— Cumhurbaşkanınca Seçilen Üye Suat Ürgüplü'nün; rahatsızlığı sebebiyle, Dı­ - Turizm ve Tanıtma Komisyonu üyeli­ istifası hakkındaki önergesi;

BAŞKAN — Bilgilerinize arz edilmiştir. 25. — Gaziantep Üyesi Nizamettin Güven Partisinden istifası hakkındaki

Özgül'ün önergesi;

Cumhuriyet Senatosu Yüksek Başkanlığına Güven Partisinden istifa ettim; gereken iş­ lemin yapılmasını saygılarımla arz ederim. Gaziantep Nizamettin özgül BAŞKAN — Bilgilerinize sunulur. 26. — Zonguldak Üyesi Tevfik İnci'nin par­ tilerine katıldığına dair C. H. P. Grup Başkan vekilliği tezkeresi, Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Zonguldak Senatörü Sayın Tevfik inci Par­ timize kaydolunmuş bulunmaktadır. Cumhuri-

— 10 —

C. Senatosu

B : 1

yet Halk Partisi Grupu Üyesi olarak Senato listesinde yer almasına ve gereken işlemlerin yapılmasına müsaadelerinizi arz ederim. Not : Sayın Tevfik İncfnin talebi ilişikte sunulmuştur. C.H.P. Grup Başkan V. C.H.P. Grup Başkan V. Konya İstanbul Muhittin Kılıç Fikret Gündoğan 27. —• Zonguldak Üyesi Tecfik înci'nin, C. II. P. sine katıldığına dair önergesi. Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Cumhuriyet Halk Partisi saflarına katılmış bulunmaktayım. Mezkûr Parti Grupu üyesi ola­ rak kaydımm yapılmasına ve gereken işlemle­ rin ikmalini arz ve istirham ederim. C. Senatosu Zonguldak Üyesi Tevfik inci

1 . 1 1 . 1967

29. — Adalet Partisi Grupu Başkanlığının; Başkanlık Divanı adaylarını bildiren tezkeresi; Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Grupumuz Genel Kurulu; 31 EMm 1967 tarihinde yaptığı toplantı sonunda Cumhuri­ yet Senatosu Başkanlık Divanı adaylarını aşa­ ğıdaki şekilde tesbit etmiştir. Bilgilerinize arz ederim. Saygılarımla. Cumhuriyet Senatosu A. P. Grupu Başkanı Bursa Şeref Kayalar Baskanvekilleri : 1. Fikret Turhangil 2. Macit Zeren İdare Âmiri : Akim Tdkin Kâtipler : 1. Nahit Altan 2. Mehmet Camlıca

BAŞKAN — Bilgilerinize arz edilmiştir. Millî Birlik Grupunun bir tezkeresi vardır. 28. — Millî Birlik Grupu teşkil eden üye­ lerin adlarını bildiren adı geçen Grup Başkan­ lığı tezkeresi; Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Millî Birlik Grupunun aşağıda isimleri ya­ zılı Tabiî Üyelerden teşekkül ettiğin arz ede­ rim. Millî Birlik Grupu Başkam Fahri özdilek Y. H. Tunçkanat 1. Fahri Özdilek 2. Mucip Ataklı 3. Vehbi Ersü 4. Suphi Gürsoytrak 5. Kadri Kaplan 6. Suphi Karaman 7. Kâmil Karavelioğlu 8. Sami Küçük 9. Sezai Okan 10. Selâhattin özgür 11. Mehmet Şükran Özkaya 12. Haydar Tunçkanat 13. Ahmet Yıldız 14. Muzaffer Yurdakuler BAŞKAN — Sayın Kadri Kaplan, Sayın Mucip Ataklı MBG na katılmak suretiyle üye adedi 14 e yükselmiştir. Bilgilerinize sunulur.

0:1

Aydın Senatörü Amasya Antalya Çanakkale Kastamonu

BAŞKAN — Bilgilerinize arz edilecektir. Diğer gruplardan gelen yorum.

tezkereleri okutu­

30. — Millî Birlik Grupu Başkanlığının; Grup Yönetim Kurulu Hilelerinin adlarını ve görevlerini bildiren tezkeresi; BAŞKAN — Millî Birlik Grupu idari tak­ simatını bildirir tezkere vardır, okutuyorum. Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına 1. Cumhuriyet Senatosu Millî Birlik Grupu 1 Kasım 1967 günü saat 10 da toplanarak yeni Yönetim Kurulunu seçmiştir. 2. Yönetim Kurulu üyelerinin isimleri ile görevleri aşağıda gösterilmiştir. Bilgilerinizi rica ederim, saygılarımla. Millî Birlik Grupu Başkanı Fahri ÖHdilek 1. Grup Başkanı Fahri Özdilek 2. Grup Başkan V. Mucip Ataklı 3. Grup Yönetim K. Üyesi Muzaffer Yur­ dakuler

11

C. Senatosu

B : 1

1 . 11 . 1967

4. Grup Yönetim K. Üyesi Haydar Tunçkanat 5. Grup Yönetim K. Üyesi Kadri Kaplan 6. Grup Yönetim K. Üyesi Suphi Karaman

Saygılarımla. Senato Kontenjan Grupu Bfl.ska.Tli

Âmil Artus Grup Başkanı : Âmil Artus Genel Sekreter : Âdil ünlü Yönetim Kurulu : Üyesi : Zerrin Tüzün Ömer Ergün

BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur. 31. — Kontenjan Grupu Başkanlığının; Grup Yönetim Kurulu üyelerinin adlarını ve görenlerini bildiren tezkeresi; Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Bugün toplanan Senato Kontenjan Grupu Grup, Bakanlığı ile Yönetim Kurulu üyeliklerine aşağıda isimleri yazılı arkadaşları seçmiştir. içtüzüğün 15 nci maddesi uyarınca keyfiyet bil­ gilerine arz olunur.

O :2

BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur. Mikrofonda vâki arıza sebebiyle Birleşime 15 dakika ara vermek zarureti hâsıl olmuştur. 15 dakika sonra toplanmak üzere Birleşime ara veriyorum. Kapanma saati : 15,32

İKİNCİ OTURUM Açılma saati : 16,45 BAŞKAN — Başkanvekili Fikret Turhangil KÂTİPLER : Nahit Altan (istanbul), Sadık Artukmaç (Yozgat)

BAŞKAN — İkinci Oturumu açıyorum. 3. — BAŞKANLIK DİVANININ GENEL KURULA SUNUŞLARI 32. — Adalet Partisi Grupu Başkanlığının; Grup Yönetim Kurulu üyelerinin adlarını re görevlerini gösteren listenin sunulduğuna dair tezkeresi. BAŞKAN — Adalet Partisi Cumhuriyet Se­ natosu Grup Başkanlığının görev taksimine mü-



tedair bir tezkeresi vardır, okutuyorum. Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Grupumuz Genel Kurulunun 31 Ekim 1967 Salı günü yaptığı toplantıda Grup Başkan, Başkanvekili ile îdare Heyeti seçimleri yapıl-

— 12 —

C. Senatosu

B :1

mış ve kazananların isimleri aşağıda gösteril­ miştir. Bilgilerinize arz ederim. Saygılarımla. Cumhuriyet Senatosu A. P. Grup Başkanı Bursa Senatörü Şeref Kayalar Başkan : Şeref Kayalar, Bursa Başkan V. : M. Nuri Ademoğlu, Adana Başkan V. : Osman Zeki Gümüşoğlu, İstanbul Kâtip : Kâzım Karaaçlıoğlu, Afyon K. Kâtip : Enver Işıklar, Samsun Muhasip : Faruk Kmaytürk, Burdur Üye : Hasan Âli Türker, Balıkesir Üye : Rahmi Arıkan, Bolu Üye : Gavsi Uçugök, Eskişehir Üye : Sabahattin Orhon. Giresun Üye : Abbas Cilâra, Gümüşhane 4 Üye : îîyas Karaöz, Muğla Üye : Eşref Ayhan, Ordu Üye : Osman Salihoğlu, Sakarya Üye : Hasan OraL Urfa BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur. 33. — C. H. Partisi Grupu Baskanvekildiği­ nin: Başkanlık Divanı adaylarını gösteren tez­ keresi; BAŞKAN — Cumhuriyet Halk Partisi Grun Ba"kanlıŞ;ımn Başkanvekili ve Divan Kâtiplik­ lerine ait aday tezkeresi vardır arz ediyorum. Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına 1 Kasım 1967 Çarşamba günü Cumhuriyet Senatosu C. H. P. Grup Genel Kurulunda, bir Cumhuriyet Senatosu Başkanvekili, iki Cumhu­ riyet Senatosu Divan Kâtibi üyeliklerine yapı­ lan seçim sonucunda, aşağıda adları yazılı Cumhuriyet Senatosu Üyeleri Grup Adayı seçil­ mişlerdir. Keyfiyet saygı ile arz olunur. Cumhuriyet Senatosu C. H, P. Grup C. H. P. Grup Başkanvekili Başkanvekili Fikret Gündoğan Hıfzı Oğuz Bekata Cumhuriyet Senatosu Başkanvekili : (1) Sırrı Atalay (Kars) Cumhnrivet Senatosu Divan Kâtijleri : (2) Sadık Artukmaç (Yozgat) Hüseyin Atmaca (Denizli)

1 . 11 . 1967

O :2

BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur. 34. — Güven Partisi Grupu Başkanvektiliği­ nin; Başkanlık Divanı adaylarını belirten tezke­ resi; BAŞKAN — Güven Partisi Grup Başkanlı­ ğının, Başkanlık Divanı kâtiplik ve idareci üye­ liğine bildirdiği aday tezkeresi vardır arz edi­ yorum. Cumhuriyet Senatosu Yüksek Başkanlığına Anayasanın, 84 ncü ve Cumhuriyet Senatosu İçtüzüğünün 8 nci maddesi gereğince, ' Güven Partisi Grupuna isabet eden bir Divan Kâtipli­ ği için, Cumhuriyet Senatosu Hatay üyesi En­ ver Bahadırlı ve bir İdare Amirliği için de Cum­ huriyet Senatosu Hakkâri Üyesi Necip Seyhan Güven Partisi Grupunca aday olarak seçilmiş­ lerdir. Gereğinin yerine getirilmesini derin saygı­ larımla rica ederim. Güven Partisi Cumhuriyet Senatosu Grupu Başkanvekili Sedat Çumralı BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur. 35. —• Kontenjan Grupu Başkanlığının, Baş­ kanlık Divanı Üyeliği adayını bildiren tezke­ resi BAŞKAN — Cumhuriyet Senatosu Kontenian Grup Başkanlığının bir kâtiplik için aday tezkeresi vardır arz ediyorum. Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Grupumuza isabet eden bir kâtiplik için Sa­ vın Âdil Ünlü'nün aday olarak gösterilmesi uy­ gun görüldüğünü saygılarımla arz ederim. Grup Başkanı Âmil Artus BAŞKAN — Bilgilerinize sunulmuştur. Gündemimize geçiyoruz. 36. •—• Başkanlık Divanı seçimlerine esas tu­ tulacak dağıtım cetveli. BAŞKAN — Danışma Kurulu kararı okuna­ caktır.

— 13 —

C. Senatosu

B :1

1 . 11 . 1967

O :2

CUMHURİYET SENATOSU DANIŞMA KURULU KARARI 1. içtüzüğün 8 nci maddesi gereğince, Başkanlık Divanı seçimlerine esas olmak üzere tesbiti gereken Dağıtım Cetvelinin, ilişikte olduğu şekilde tanzim ve tesbiti, 2. Genel Kurulda Danışma Kurulu Sözcülüğünü Sayın Enver Bahadırlı'nın yapması, Kararlaştırıldı. Başkan ibrahim Şevki Atasağun Kâtip Nahit Altan

Başkanvekili Fikret Turhangil Kâtip Sadık Artukmaç

Kâtip Kâtip Muhalifim, muhalefet şerhim eklidir. Ali Rıza Ulusman Selâhattin özgür İdare Âmiri A. P. Grup Bask. (Muhalifim) Muhalifim Âdil ünlü Cahit Okurer M. B. Grup Bask. Üç kâtip üyenin taksimine aleyhtarım Fahri özdilek

Partiler A. P. C. H. P. G. P. M. B. G. Kontenjan Toplam

Başkan 1 — — — — 1

. Başkanvekili Başkanvekili Mehmet Ünaldı Sırrı Atalay Kâtip Kâtip Enver Bahadırlı Cetvelin esasına muhalifim Azmi Erdoğan idare Âmiri idare Âmiri Akif Tekin Necip Seyhan

C. H. P. Grup Bask. Fikret Gündoğan

G. P. Grup Bask. Sakıp Hatunoğlu

Kontenjan Grupu Bask. 3 Kâtip üyenin münhasıran siyasi parti grupları arasında bölüşülmesine muhalifim, içtüzüğe aykırıdır. Âmil Artus

Başkanvekili 2 1 — — — 3

İdare Âmitfi

Kâtip

1 — 1 1 — 3

2 2 1 — 1 6 28 .. 10 . 1967

Muhalefet şerhim Siyasi parti grupları ve grupların başkanlık dır/anında oranlarına göre temsil edileceği İçtüzü­ ğün 8 nci maddesinde açıkça ifade edilmiş ve niteldin 10 Divan üyesinin seçiminde bu esas üzerine hareket edilmiştir. 3 Divan Kâtibi seçiminde ise bu oranlar içtüzük 8 nci maddesine uygun olamıyacak ayrı bir esas ile tesbit edilmiştir. İçtüzüğe uygun olmıyan böyle bir durumun hukukan kabulüne imkân olmıyacağı kanaatin­ deyim. Tabiî Üye Selâhattin özgür

14 —

C. Senatosu

B : 1

1 . 11 . 1967

O : 2

BAŞKAN — Danışma Kurulunun karar altı­ na aldığı dağıtım cetveli üzerinde görüşmek is­ teyen sayın üye?.. Yok. Tasviplerinize arzediyorum. Kabul buyuranlar...

Bu arada vazifelilerin saym senatörlere kâ­ ğıt ve zarf dağıtmaları icap etmektedir. (Tas­ nif heyeti sesleri) ü ç kişilik bir tasnif heyeti de kuracağız, efendim.

ÂMİL ARTÜS (Cumhurbaşkanınca seçilen üye) —Efendim Tüzükte Danışma Kurulunun kararları hakkında evvelce.. (Oylamaya başlan­ dı sesleri) sözcü izah eder, gruplardan da birer kişi konuşur der.

Zarflan ve kâğıtları dağıtalım. Şifahen arzedilen adayların isimlerini oku­ yorum.

BAŞKAN — Efendim dağıtım cetveli üzerin­ de görüşmek istiyen sayın üye var mı dedim bu­ na sözcü de dâhildir, grup Başkanları da dâhil­ dir ve hiçbir işaret vâki olmayınca tasviplerinize arz ettim. Dağıtım cetvelini tasviplerinize arzediyorum kabul buyuranlar... Kabul etmiyenler... Kabul edilmiştir. 37. — Başkanlık Divanı seçimi: A)

Başkan seçimi

BAŞKAN — içtüzüğümüz gereğince Cum­ huriyet Senatosu Başkanı, Başkan seçiminden sonra Başkanvekilleri, Divan kâtipleri ve İda­ reci üyelerin seçimleri yapılacaktır. Başkan ada­ yının bildirilmesini sayın senatörlerden rica ede­ rim. Başkan adayı hakkında yazılı bir takrir var­ dır, bilgilerinize arzedeceğim. Yüksek Başkanlığa Senato Başkanlığına Nevşehir Senatörü Sa­ yın ibrahim Şevki Atasağun'u aday gösteriyo­ ruz, arz ederiz. Erzurum Edip Somunoğlu

Kütahya Etem Erdinç

Yozgat İsmail Yeşilyurt BAŞKAN — Oylamanın nereden başlanaca­ ğı hususunda kur'a çekMecektir. (Başka aday yok mu sesleriı) Yüksek Genel Kurula arzettik efendim, adaylarınızı bildirmenizi istirham edi­ yoruz. (Hazım Dağlı sesleri) Sayın Hazım Dağ­ lı, (Cahit Okurer sesleri) Sayın Cahit Okurer, (Saim Sarıgöllü sesleri) Sayın Saim Sarıgöllü, (Celâl Ertuğ sesleri) Sayın Celâl Ertuğ.

Sayın Sayn Sayın Saym

Hasım Dağlı, Cahit Okurer, Saim Sarıgöllü, Celâl Ertuğ.

Yapılı olarak da 3 imza ile sayın Şevki Atasağun teklif edilmiştir.

ibrahim

Başka aday göstermek istiyen sayın üye var mı? Yok. Oy vermiye sayın Mukadder Öztekin'den baş­ lanacaktır. Tasnif heyeti için üç ad çekiyoruz. Saym Nadir Nadi (Buradalar) Tekin Anburun (Buradalar) Edip Somunoğlu (Buradalar) Bu 3 sayın üye tasnif heyetine seçilmişleridir. Adayları tekrar arzediyorum; şifahen teklif vâki olan adaylar, Sayın Hazım Dağlı, Sayın Ca­ hit Okurer, Sayın Sarıgöllü, Sayın Celâl Ertuğ, üç senatörün yazı ile teklif ettikleri aday sayın İbrahim Şevki Atasağun. BAŞKAN —Oyunu kullanmıyan sayın üye var mı? Oyunu kullanmıyan sayın üye var mı?.. Oyunu kullanmıyan sayın üye?.. Yok. Oy verme muamelesi bitmiştir. Tasnif neticesini okutuyorum; Yüksek Başkanlığa Cumhuriyet Senatosu Başkanlığı için yapı­ lan seçime (158) üye katılmış ve neticede ilişik listede adları yazılı zevat hizalarında gösterilen oyları almışlardır. Arz olunur. Tasnif Heyeti Üye üye Cumhurbaşkanınca S. Ü. istanbul Nadir Nadi Tekin Arıburun Üye Erzurum E. Somunoğlu

15 —

B : 1

O. Senatosu İbrahim Şevki Âtasağnn Cahit Okur er Kasım Dağlı Saim Sarıgöllü Celâl Ertuğ Suad Hayri Ürgüplü Enver Aka Muhittin Kılıç Tekin Arıburun Cemal Tarlan Bos

BAŞKAN — Sayın Ürgüplü kendisine tevcih edilen iki oyun diğer adaylara tevcihini rica et­ mektedir. EEFET EENDECİ (Samsun) — Sayın Baş­ kan, şimdi yapılacak olan turda salt çoğunluk mu aranacaktır?

BAŞKAN — Üçte iki çoğunluk sağlanamadı­ ğı cihetle ikinoi tur oy vermeye geçiyoruz:. (Mukadder Öztekin'den bağlanarak oylamaya geçildi.) BAŞKAN — Oylarını kullanım yan sayın üye var mı? Yok. Oy toplama işlemi bitmiştir. Başkan seçiminin ikinci tur sonucunu arz ediyorum. Yüksek Başkanlığa Cumhuriyet Senatosu Başkanlığı için yapı­ lan seçime (159) üye katılmış ve neticede ilişik listede adlan yazılı sevat hizalarında gösterilen oyları almışlardır. Arz olunur.

BAŞKAN — Anayasamızın 84 ncü maddesine gere üçte iki çoğunluk arama bitmiştir. Şimdi salt çoğunluk, 92 yi arayacağız, efendim. Başkan seçiminin üçüncü turuna Sayın Mu­ kadder Öztekin'den başlıyorum, efendim. (Adana Üyesi Mukadder öztekin'den başla­ narak oylar toplandı) BAŞKAN — Oy vermiyen sayın üye? Yok. Oy verme muamelesi bitmiştir. Cumhuriyet Senatosu Başkanlık seçiminin 3 ncü tur sonucunu arz ediyorum : Yüksek Başkanlığa Cumhuriyet Senatosu Başkanlığı için yapı­ lan seçime (154) üye katılmış ve neticede ilişik listede adları vasılı zevat hizalarında gösterilen oyları almışlardır. Arz olunur.

Tasnif Heyeti

Tasnif Heyeti

m: :1

Üye ııhurbaşkanmea S. Ü. Nadir Nadi

'ekin Ani: urun

İjyt

Erzurum O. Edip ^Somunoğiu i. Şevki Atasağun Cahit Oknrar Çeki Srtuğ Hazım Bağlı O. Saim Sarıgöllü S. M. Ürgüplü T. Arıburun M. Kılıç Bos

O :2

SUAD HAYEİ ÜRGÜPLÜ (Cumhurbaşka­ nınca S. Ü-.) — Bayın Başkan, bana iki arkadaş iki oy lütfetmişler, bu arkadaşlarımın oylarını aday arkadaşlara vermelerini rica etmekteyim.

45 53 17 12 14 2 4 1 1 1 8 158

üye Cumhurbaşkanınca S. Ü, Nadir Nadi

1 . 11 . 1967

« G4 62 İS o,

Üye Erzurum 0. Edip Somunoğlu

î. Ş. Atasağun Cahit Okur er 0. Ertuğ H. Dağlı T. Anburım S. Sarıgöllü S. H. Ürgüplü F. Gründoğan

159 Topları

— 16 —

Üye İstanbul Telan Arıburun

76 60 7 3 3 2 2 1 154

O. Senatosu

B :1

BAŞKAN — Oy almışlar salt çoğunluk sağ­ lanamamıştır. Dördüncü tura geçiyoruz. Sayın Dağlı buyurun efendim. HAZIM DAĞLI (Çankırı) — Sayın Başka­ nım oyların dağılmaması için ben adaylıktan çekiliyorum. BAŞKAN — Sayın Dağlı kendisinin aday gösterildiğini neticenin alınması yönünden adaylıktan feragat etiğini beyan etmektedir. OSMAN SAÎM SARIGÖLLÜ (Aydın) — Sos istiyorum Saym Başkanını. BAŞKAN — Buyurunuz Bayın Sarıgöllü. OSMAN SAÎM SARIGÖLLÜ (Aydın) — Muhterem Başkan, Cumhurijret Senatosunun de­ ğerli üyeleri, hakkımda bâzı arkadaşlar adaylı1' teklifinde bulundular. Şahsan böyle bir teklif serdetmedim. Oylar dağılmaktadır. Bana ov vermek lûtfunda bulunan arkadaşlardan, seçi­ min bir an evvel bitirilmesi için, oyların toplan­ masını istirham edeceğim. Hepinizi saygıyla se­ lâmlarım. BAŞKAN — Sayın Ürgüplü'de bir tur evve^ aynı beyanda bulundular, neticenin istihsal bakımından, kendilerine tevcih edilen oylarır diğer adaylara oylarını tevcih etmelerini iste­ mişlerdi. O hususu da arz ederim. Başkan seçiminin 4 ncü turuna geçiyoruz efendim. Oy verme muamelesine Sayın Öztekin'den bağlıyacağız. (Muammer Östekin'den başlamak suretiyle oylar toplandı) BAŞKAN — Oyunu kullanmıyan sayın üye? Yok. Oy verme muamelesi bitmiştir. BAŞKAN — Cumhuriyet Senatosunun Bal­ kan seçiminin dördüncü tur sonucunu arz edi­ yorum. Yüksek Başkanlığa Cumhuriyet Senatosu Başkanlığı için yapı­ lan seçime (150) üye katılmış ve neticede ilişik listede adları yazılı zevat hizalarında gösterilen oyları almışlardır. Arz olunur. Tasnif Heyeti • Üye Üye Cumhurbaşkanınca S. Ü. İstanbul Nadir Nadi Tekin Arıburun Üye Erzurum O. Edip Somunoğlu

1 . 11 . 1967

O :2

î. Ş. Atasağun Cahit Okurer C. Ertuğ T. Arıburun Ömer Ucuzal Boş

72 62 9 4 1 2

BAŞKAN — Salt çoğunluk sağlanamamıştır. 5 nci tura geçiyoruz. CELÂL ERTUĞ (Elâzığ) — Söz istiyorum efendim. BAŞKAN — Buyurun Sayın Ertuğ. CELÂL ERTUĞ (Elâzığ) — Sayın Başkan, değerli senatörler, bendenizi aday göstermek lûtfunda bulunan arkadaşlarıma şükranlarımı ırz ediyorum. Bendeniz daha evvel bu deneme­ den geçtiğim için başa güreşen arkadaşlarımm ııkmtılı durumlarını takdir ediyorum. Bu iti­ barla bana oy vermemenizi rica ediyorum. İs­ tirham edeceğim. Neticenin biran evvel istihsa­ li bakımından. Teşekkür ederim. BAŞKAN — Oy verme işlemine Sayın Gülmgil'den başhyacağız. Başkanlık seçiminin 5 nci turuna başlıyoruz. (Mustafa Gülcigil'den başlanarak oylar toplandı) Yüksek Başkanlığa Cumhuriyet Senatosu Başkanlığı için yapı­ dan seçime (137) üye katılmış ve neticede ilişik listede adları yazılı zevat hizalarında gösterilen oyları almışlardır. Arz olunur. Tasnif Heyeti Üye Üye Cumhurbaşkanınca S. Ü. İstanbul Nadir Nadi Tekin Arıburun Üye Erzurum E. Edip Somunoğlu İ. Ş. Atasağun Cahit Okurer T. Arıburun E, Acuner Boş

71 57 4 1 4

oy çıkmıştır., saltçoğunluk sağlanamamıştır. Bir takrir vardır. Okutuyorum.

17 —

C. Senatosu

B :1

Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Bugün Başkan seçiminin bir sonuca bağlanamıyacağı oyların dağılışından anlaşılmaktadır. Sayın Üyelerin biraz daha düşünmesine im­ kân sağlamak için Birleşimin 2 Kasım 1967 Perşembe saat 15 e bırakılmasını arz ederim. Cumhurbaşkanınca S. Ü. Âmil Artus

1 . 11 . 1967

O :2

BAŞKAN — Takrir üzerinde görüşmek is­ teyen sayın üye? Yok. Takriri oylarınıza sunu­ yorum. Kabul edenler... Etmiyenler... Kabul edilmiştir. 2 Kasım 1967 Perşembe günü saat 15,00 te toplanmak üzere birleşimi kapatıyorum. Kapanma Saati : 17,55

4. — SORULAR VE CEVAPLAR B)

YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI

1. — Cumhuriyet Senatosu Urfa Üyesi ibra­ him E t em Karakapıcı'mn, Viranşehir ilçesi kay­ makamına dair sorusu ve İçişleri Bakanı Faruk Sükan'ın ya zıh cevabı (7/346) Cumhuriyet Ssnatosu Yüksek Başkanlığına 14 . 7 . 1967 Aşağıdaki sorularımın İçişleri Bakanı tara­ fından yazılı olarak cevaplandırılmasını say­ gılarımla arz ederim. Dr. ibrahim Etem Karakapıcı Urfa Senatörü Bundan bir ay kadar evvel Viranşehir ilçesi kaymakamı kendini asmak suretiyle intihar et­ miştir. Bu hâdiseden evvel ve daha sonra Viranşehirde hazine arazisi üzerinde ihtilâflar ve bu yüzden çıkan yolsuzluklar, rüşvet olayları basma aksetmiş ve yankıları halen de devam etmektedir. Buna göre: 1. Viran^ehirde hazine arazisi üzerinde ce­ reyan eden ihtilaflar halen ne durumdadır? Mal ve can kaybına, Mülki ve Adlî makamları iş­ gal eden bu ihtilafların halli yolunda Hükümet­ çe bir tedbir alınmış mıdır? 2. Bu yüzden son bir yıl içinde rüşvet olay­ larına adı karışarak açığı çıkarılan veya hak­ kında takibat yapılan memurlar var mıdır, ve kaç kişidir? 3. İhtilâfı mucip hazine arazisi kac dönüm­ dür ve ne kıymettedir? 4. Arazi ihtilâflarının esas kaynağı arazisi olmıyan köylülerle bu arazilere sahip çıkmak istiyen ağaların bir mücadelesi midir, yoksa mevzuat kifayetsizliği veya Kadastronun olmayışımıdır?

5. Kaymakam Doğan Gürbüztürk'ün inti­ harında idari makamların veya başka kaynak­ ların maddi ve mânevi bir baskı olmuş mudur? T. C. içişleri Bakanlığı iller id. Gn. Md. Şb. Md, 3. 23364/59 - 790/6805 8 . 8 . 1967 Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına ilgi : 15 . 7 . 1967 tarihli ve Kanunlar Müdürlüğü 8315 - 7/346 sayılı yazı. Cumhuriyet Senatosu Urfa Üyesi ibrahim Ethem Karakapıcı'mn Viranşehir'deki olaylar ve bu yer müntehir Kaymakımı hakkındaki ya­ zılı soru önergesi incelendi: 1. — Bilindiği üzere hazine arazilerinin ki­ ralama, satış, tasfiye, takip ve saire gibi her türlü iş ve işlemleri Maliye Bakanlığınca yürü­ tülmektedir. Bu konuda zuhuru muhtemel ve­ ya vukubulmus ihtilâflarda hal mercii, kesin karar almak yetkilerini haiz mezkûr Bakan­ lığa aittir. 2. Viranşehir ilçesinde hazine arazileri yü­ zünden rüşvet olayına adı karışmak suretiyle son bir yıl zarfında üç memura işten el çekti­ rilmiştir. Bunlardan biri Malmüdürü olup halen mevkuftur ve Bakanlık emrine alınmıştır. İkin­ cisi Tahrirat Kâtibidir ve muhakemesi mevkuf olarak devam etmektedir, il emrine alınmıştır. Üçüncüsü Viranşehir Meteoroloji Müdürüdür, evvelâ tevkif edilmiştir, halen gayrimevkuf ola­ rak muhakemesi devam etmektedir ve Genel Müdürlük emrine alınmıştır. 3. 4. Birinci maddede izah dildiği üzere bu hususta yetkili Maliye Bakanlığıdır. Bakanlığımızca bu konuda her hangi bir bil­ gi mevcut bulunmamaktadır.

— 18

C. Senatosu

B :1

5. intihar hâdisesini mütaakıp olaya el ko­ yan mahallî Cumhuriyet Savcılığınca müttehaz 5 . 6 . 1967 tarih ve 967/126 sayılı takipsizlik kararında da aynen belirtildiği üzere : Kaymakamın intiharının ailevi sebeplerden ileri geldiği, intihar hâdisesinde hiç bir kim­ senin tesiri olmadığı sonucuna varıldığından her hangi bir baskı da bahis konusu değildir. Keyfiyeti saygılarımla arz ederim. Dr. Faruk Sükan içişleri Bakanı

1 . 11 . 1967

O :2

2. — Cumhuriyet Senatosu Üyesi Sadi Koçaş'ın, Elbistan olaylarına dair sorusu ve İçişle­ ri Bakam Faruk Sükan'ın yazılı cevabı (7/343) 29 .6 . 1967 Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına Aşağıdaki sorumun İçişleri Bakanlığı tara­ fından yazılı olarak cevaplandırılmasına müsa­ adelerini saygı ile arz ederim. Sadi Koçaş Cumhuriyet Senatosu Üyesi Eîr süreden beri gazetelerde değişik kay­ naklara atfen, çok değişik şekilde kamu oyuna intikal ettirilen Elbistan olayları hakkında, va­ tandaşlardan da âdeta bir feryadı andıran ya­ zıları almaktayız.

T. C. Viranşehir C. Savcılığı Hazırlık : 967/253 Karar No : 967/126 Takipsizlik Kararı Davacı : K. H. Hazırlık evrakı incelendi : Müntehir Kaymakam Doğan Gürbüztürk'ün olay günnüden bir gün önce arkadaşları ile me­ murlar kulübü bahçesinde oturup içki içtiği, ar­ kasından arkadaşları ile Urfa'ya eğlenmek üzere saza gittiği, eşi Esin Gürbüztürk'ün bu durumu öğrenince sinirlendiği, tanık Seydo Aydcğan'a giderek kendisini babası evine götürmek üzere ricada bulunduğu bilâhara onu Urfa'ya gönderip sazdan eşini getirttiği, müntehirin. bu duruma ve eşi ile eskiden beri devam edegelen geçimsizliklere müteessir ola­ rak 21 . 5 . 1967 tarihinde intihar etmiş bu­ lunduğu onun intihara sürüklenmesinde hiç bir kimsenin ne yardım etmek ve ne de ikna etmek suretiyle iştirak etmediği hazırlık evra­ kı münderecatı ile anlaşılmış bulunduğundan hiç kimse hakkında kamu adına takibat yapıl­ masına yer olmadığına, C. M. U. K. nun 163 ncü maddesi gereğince karar verildi. 5 . 6 . 1967 C. Savcı Yrd. ibrahim Sönmez 16239 Mühür imza Not : 31 parça tahkikat evrakı ile Kayma­ kam Boğan Gürbüztürk'ün kendi el yazısı ile yazdığı mektup, kayınpederi Kemal beyin kızı ve damadına yazdığı mektup, ve eşi Esin'in bir doktora hitaben yazdığı mektup eklidir.

Gerek gazete haberlerine, gerek bu müra­ caatlara nazaran, hakikaten ciddiyetle üzerin­ de durulması gereken bir durumun mevcudolduğu anlaşılmaktadır. Buna rağmen ne millet, hattâ ne de Parlâ­ mento, hâdisesinin mahiyetini bilmemektedir. Bilinmiyen hâdiselerin dedikodularla daha za­ rarlı bir duruma gelmesi tabiîdir. Dünyanın, bilhassa bölgemizin çok büyük bir diplomatik buhran içinde, ve daha büyük buhranlara da gebe olduğu bir sırada muhtacolduğumuz en büyük şey, muhakkak ki millî birlik ve beraberliktir. Dünyada böylesine büyük ve önemli bir buh­ ran devam eder ve bilhassa daha çok yayılır­ sa, ancak, politik görüş farklarını dahi düşün­ meden, münhasıran millî menfaatlerimizi birin­ ci planda düşünen bir tutum sayesinde bu buh­ ranları atlatmak mümkün olabilir. Görüşünde­ yiz. Bu da, istisnasız 32 milyon Türk'ün samimî, inançlı ve birbirine güvenen bir kütle halinde hareket etmesi ile mümkün olabilir. Hal böyle iken, 40 seneden beri kurtulduğu­ muzu sandığımız, zararlı bir taassup âleti olan mezhepçilik fikrinin, birbuçuk yıldan beri ye­ niden yaratılmakta olduğunu; gerek parlâmen­ to, gerekse basın yolu ile yapılan birçok uyar­ malara rağmen, hâdiseye gereken önemin veril­ mediğini; aksine her gün eskisinden daha cid­ dî hâdiselerle karşılaştığımızı üzüntü ve endişe ile müşahede ediyoruz.

— 19 —

C. Senatosu

B :1

Bu kanaatimiz yüzündendir M, aslı bilinmiyen birtakım havadislerin, millî birliği ve gücü daha fazla zayıflatıcı ve sarsıcı olacağı endişe­ si ile, durumun gerçek yönleri ile aydınlatılma­ sına ve mahiyetinin yazılı olarak bildirilmesine müsaadelerini rica ederim. T. C. içişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Daire : 1. Şube : 1. B. 13312 - 6705/2 98656 Konu : Cumhuriyet Senatosu Üyesi Sadi Koçaş'm yazılı so­ ru önergesi. Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına İlgi : 30 . 6 . 1967 tarih ve Cumhuriyet Se­ natosu Genel Sekreterliği Kanunlar Md. 8214 7/343 - 4998 sayılı yazıları. Cumhuriyet Senatosu üyesi Sayın Sadi Koçaş tarafından Cumhuriyet Senatosu Başkan­ lığına verilen ve Bakanlığımızca yazılı olarak cevaplandırılması istenilen «Elbistan olayları» ile ilgili soru önergesi tetkik olunarak cevabı aşağıya dercedilmiştir. 1. — 11 . 6 . 1967 Pazar günü gecesi Elbis­ tan'da Ehlibeyt gecesi adı altında ve istanbul'­ da münteşir Ehlibeyt Gazetesi sahibi Doğan Kı­ lıç'm iştirakiyle bir gece tertibedilmiştir. Bir açık hava sinemasında halk şairleri ve çoğunluğunu Alevilerin teşkil ettiği bir halk kütlesi bu toplantıya katılmıştır. Toplantının ortalarında Ehlibeyt Gazetesi sahibi Doğan Kı­ lıç'm yaptığı konuşmada, Alevi vatandaşlara eşit muamelede bulunulmadığı, Alevilerin, Emevi, Abbasi ve Osmanlı imparatorluğu devrinde de ezildiği, dâvanın halli için cesaretli olmak lâzımgeldiği yolundaki beyanlar karşısında toplantıda bulunan Cumhuriyet Savcısı müda­ hale ederek konuşmanın suç teşkil ettiğini, bundan dolayı konuşmayı kesmesini Doğan Kılıç'a hatırlatmış, konuşmacı ise Anayasanın 12 nci maddesinin verdiği haklardan bahisle konuşmasına devam etmiştir. Toplantıda bulu­ nan bir kısım gençlerin aleyhte tezahüratlarını mütaakıp çatışma açıkhava sinemasında soka­ ğa intikal etmiş, gruplar arasındaki kavgalar ancak müdahale ile önlenmiştir.

1 . 11 . 1967

O :2

2. — Hâdisenin ertesi günü Doğan Kılıç'm Ağırceza Mahkemesine şevki sırasında Alevi ilan ve Doğan Kılıçla ilgilenen eski Hükümet abibi Doktor Mehmet Ocak'ın üzerine bir kı"îim halkın hücum etmesi, bir tahrik teşkil et•niş, yer yer çıkan kavgalar toplu hareket hali­ ni almıştır. Sünnîlerden mürekkep topluluğu •~\evcut polis ve jandarma kuvvetleri bütün -
View more...

Comments

Copyright � 2017 SILO Inc.